Scoutingcomplex de Odulphushoeve aan de Eindhovensedijk beslaat maar liefst zo’n 1100 vierkante meter: een goede reden om kritisch naar het energieverbruik te blijven kijken natuurlijk. De verwarmings- en warmwaterinstallatie was na de oplevering in 2003 aan vervanging toe. De scouting koos voor een zo duurzaam mogelijke oplossing, met warmtepompen en grote opslagvaten. De verwachting is dat deze installatie zichzelf in vijf tot tien jaar al heeft terugverdiend, mede door subsidies fondsenwerving en afhankelijk van de energieprijzen. De scouting zelf is razend enthousiast over deze slimme installatie die de woonlasten ook in dure tijden toch binnen de perken houdt. De installatie draait al enkele weken met zeer hoopgevende resultaten. Op zaterdag 29 november is de officiële ingebruikstelling.

door Rens van Ginneken

“Een paar weken geleden zijn we al van het gas af gegaan”, vertelt Jan van Tiggelen, bestuurslid van de stichting en beheerder van de gebouwen. “De oude installatie was een kwart eeuw oud en enkele jaren geleden al zijn we gaan bedenken wat de mogelijkheden zouden zijn voor vervanging. De eisen voor een gasgestookte installatie worden steeds hoger en ook de brandstofprijzen kunnen zomaar een struikelblok worden, met onze verstoorde verhouding met veel plaatsen op de wereld en het stoppen van de Nederlandse gaswinning bijvoorbeeld. Bij een excursie naar een scoutingvereniging in Leidschendam zagen we de grote voordelen van een warmtepompinstallatie, alhoewel ze daar voor de douches nog wel een verwarmingsketel gebruikten. Vervolgens zijn we zelf raad gaan inwinnen voor onze specifieke situatie en zo kwamen we uit bij Bram van Heerbeek van BVH Installaties: Bram is zelf ook scout geweest in het verleden. Hij kwam vervolgens met hele mooie en goed doordachte voorstellen”, aldus Van Tiggelen.

Veel subsidiemogelijkheden voor vereniging

Het moet gezegd: zo’n installatie is een hele forse investering. “Maar”, vertelt Van Tiggelen: “Er zijn gelukkig ook veel subsidiemogelijkheden voor verduurzaming bij verenigingen. Je hebt de subsidie Verduurzaming Maatschappelijk Vastgoed, de gemeente en de provincie hebben het vooronderzoek bekostigd en we vonden zeer gewaardeerde lokale subsidiënten zoals de Rabobank en de Melis Van Beek stichting. De installatie zoals we die nu hebben, is eigenlijk een warmtepomp installatie voor drie woningen, die slim aan elkaar zijn gekoppeld.”

Warmteaccu

Installateur Bram van Heerbeek: “Het lijkt complex, maar eigenlijk is het systeem voor de gebruikers juist heel simpel. Je kunt het op afstand aansturen, per ruimte ook nog. Er zijn natuurlijk wel verschillen met een conventionele gasketel.” Menno van der Valk van leverancier Viessmann Installaties – firma met al ruim 40 jaar ervaring in warmtepompen - beaamt dat. “Bij een gasinstallatie is het meer: u vraagt, wij draaien. Bij een vereniging zoals deze is er soms dagenlang geen gebruik en dan heb je weer alle 22 douches tegelijk nodig. Het gebruik is heel wisselend. Vandaar dat er hier gecombineerd is met grote voorraadvaten.” Van Heerbeek: “Die grote vaten kun je beschouwen als een soort warmteaccu, waarin je de op dat moment overtollige energie opslaat. Het rendement is daardoor zeer hoog: bij een gemiddeld huis bijvoorbeeld halveer je zo als nel de stookkosten.”

Duurzaam in alle opzichten

Voor Wim van Genechten, bestuurslid van de scouting, is dit bijna een droom die uitkomt. “We zijn ons zeer bewust van verantwoordelijk bestuur, ook met ons energiebeleid. Vanwege ons gevoel als scouting bij duurzaamheid, milieu en natuur, maar ook om de kosten zover mogelijk te beperken. Gas, water en licht zijn kosten die flink kunnen drukken op een vereniging zoals de onze. Door de maandlasten op deze manier te beperken kan de scouting ‘goedkoper wonen’, wat onze bestendigheid voor de toekomst ten goede komt natuurlijk.”

Een ‘soort Lego’

Ook de verwachte levensduur van de installatie speelt daarbij een rol. “Een installatie zoals deze gaat zéker 20 jaar mee”, verzekert Van der Valk. “Doordat er geen verbranding plaatsvindt, zijn ook de onderhoudskosten weer lager.” Van Heerbeek: “Er kan nog véél bijgesteld worden, helemaal naar de wensen en behoeften van de vereniging. Wat ook mooi is aan dit systeem, is dat het modulair is. Als een soort Lego kun je de modules gemakkelijk aan elkaar schakelen en zo uitbreiden of afschalen naar wens.”

Gezonde vereniging

Kortom: even een investering, maar met een te verwachten plus-plus in de niet te verre toekomst. Maar de duurzame ambities van de Oirschotse scouting gaan nog verder, zo vertelt Van Genechten. “Over een tijdje komt ook het dak aan de beurt, daar kan de isolatiewaarde nog flink worden opgekrikt, net als met zogenaamde triple glasramen. Daar is al het nodige voor gereserveerd. We hebben al sinds de opening hier steeds op safe gespeeld. Een financieel gezonde vereniging: dat is gewoon nodig voor de toekomst!”, zo besluit de scoutingman.

Uitleg warmtepomp

Een warmtepomp werkt door warmte uit de buitenlucht, bodem of grondwater te onttrekken, deze naar een hogere temperatuur op te pompen met elektriciteit en af te geven aan de woning. Dit gebeurt via een koelcyclus met een speciaal koudemiddel dat verdampt, wordt samengeperst om de temperatuur te verhogen, en vervolgens condenseert om warmte af te geven. Dit proces is vergelijkbaar met een omgekeerde koelkast, waarbij de warmte uit de omgeving wordt "gepompt" naar binnen. Een warmtepomp spaart daarmee driekwart aan energie uit.