Vorige week dinsdagavond, 4 november, werd het herindelingsontwerp aan beide gemeenteraden gepresenteerd. Dit ontwerp beschrijft hoe de fusie tussen Oirschot en Best vorm moet krijgen. Dat klinkt misschien abstract, maar voor beide gemeenten zijn de gevolgen heel concreet. Want op 2 december moeten Oirschot en Best, elk in hun eigen gemeenteraad, afzonderlijk besluiten of ze akkoord gaan met dit ontwerp. Het is geen gezamenlijke afweging, maar twee aparte stemmingen. Beide gemeenten moeten dus onafhankelijk van elkaar het groene licht geven om in te stemmen met de vervolgstappen richting de fusie.
door Marcia Engelander - van den Wittenboer
De visie voor de toekomst is gebouwd op drie fundamenten. Het eerste uitgangspunt: elk dorp en elke wijk behoudt zijn unieke karakter en gemeenschapszin. De voorzieningen die je daar aantreft, van winkels tot buurthuizen, blijven behouden en worden waar mogelijk versterkt. Op deze manier kunnen inwoners prettig blijven wonen in hun vertrouwde omgeving. Het tweede uitgangspunt gaat over samenwerking: de nieuwe gemeente wordt één geheel waarin alles elkaar aanvult. Dat betekent dat opgaven en ambities op passende plekken in het gebied worden uitgewerkt. Het gemeentebestuur houdt aandacht voor alle kernen, wijken, dorpen en doelgroepen. Lusten en lasten worden eerlijk verdeeld over het hele gebied. Het derde uitgangspunt richt zich naar buiten. Als derde grootste gemeente in Zuidoost-Brabant wordt verantwoordelijkheid in de regio genomen. Er wordt bijgedragen aan belangrijke thema's in het Stedelijk Gebied Eindhoven en de Brainportregio.
Financieel toezicht
Zodra beide raden 'ja' zeggen, verandert de machtsverhouding. Vanaf dat moment krijgen Oirschot en Best niet alleen toezicht van de provincie Noord-Brabant, maar houden zij ook elkaars portemonnee in de gaten. Wil één gemeente dan een groot financieel besluit nemen, zoals een dure renovatie of een ambitieus project, dan heeft de andere gemeente daar formeel iets over te 'vinden'. Het doel is duidelijk: voorkomen dat een gemeente vlak voor de fusie nog snel met de gemeentekas aan de haal gaat en zodoende de nieuwe gemeente met lege handen achterlaat. Tijdens de presentatie op dinsdagavond bleek ook dat dit toezicht goed uitkomt. Want niet alles is financieel haalbaar op het moment waarop beide gemeenten hun 'ja' moeten uitspreken. Er zullen keuzes moeten worden gemaakt. Wanneer dit niet wordt gedaan dan zit de toekomstige fusiegemeente in 2028, het jaar van de start, met een niet sluitende begroting. Na de fusie beschikt de nieuwe gemeente over ongeveer 450 medewerkers, hetgeen moet zorgen voor meer slagkracht.
Gemeentehuis
Dit was echter niet het enige punt dat nog vragen opriep tijdens dit debat over het herindelingsontwerp. De locatie van het gemeentehuis was ook een discussiepunt. Sjoerd Vrijburg (D66, Best) vroeg zich af hoe dit proces in zijn werk gaat. "Ik denk dat hier wel wat vragen over zijn. Hoe komen wij tot de plek van het gemeentehuis?" Na aankomende gemeenteraadsverkiezingen van 18 maart volgend jaar zullen de nieuwe raden zich hierover moeten buigen. "De nieuwe raden krijgen te maken met een unieke, interessante periode", aldus waarnemend burgemeester van Best, Rianne Donders - de Leest. Burgemeester Judith Keijzers - Verschelling bevestigt dat er een spannende tijd aankomt. Er zijn daarnaast nog veertig aanbevelingen vanuit de provincie waar de gemeenten rekening mee moeten gaan houden in aanloop naar de fusie. Hier moet met elkaar en afzonderlijk aan gewerkt worden om tot een gezonde startpositie te komen. "Veertig aanbevelingen die zijn gedaan door de provincie. Sommige gaan we gewoon doen, andere doen we in aanloop naar de fusie. Het is goed te doen", aldus Donders. De komende weken tot 2 december zijn daarom cruciaal. Wanneer de beide raden akkoord gaan met de aankomende fusie dan is in ieder geval de naam al bekend. Afgelopen donderdag werd bekend gemaakt welke naam de voorkeur heeft gekregen van alle inwoners van de beide gemeenten. Best-Oirschot kreeg hierbij de meeste stemmen. In november 2027 zullen uiteindelijk de verkiezingen plaatsvinden voor de nieuwe gemeente, die 1 januari 2028 een feit zal zijn.