Het debat over de toekomst van de A58 bij Oirschot stevent opnieuw af op een spannend hoofdstuk. Drie raadsleden; Marienette Wemelsfelder (D66), Pieter van Loon (Sociaal Progressief Oirschot) en Hans van de Ven (Dorpsvisie) hebben een initiatiefvoorstel geschreven dat de gemeenteraad oproept om de plannen voor verbreding naar 2x3 rijstroken en de vernieuwing van de brug over het Wilhelminakanaal, kritisch te heroverwegen.

door Marcia Engelander - van den Wittenboer

Toch komt dit voorstel in zijn huidige vorm nog niet op de agenda van 23 september. VVD en CDA maken duidelijk dat eerst de recente brief van Rijkswaterstaat besproken moet worden, waarin het rijk stelt dat een aquaduct geen reële optie meer is. Pas wanneer het voorstel daarop wordt afgestemd, kan het volgens deze partijen rekenen op bredere steun. Opvallend is dat dit niet zomaar een nieuw idee is. In oorsprong, in 2024, was het namelijk de bedoeling dat het initiatief uit naam van de hele raad werd ingediend. Omdat het voorstel destijds te lang bleef liggen, hebben de drie partijen het opnieuw opgepakt. De indieners van het voorstel benadrukken dat de uitgangspunten voor de verbreding stammen uit 2013, middenin de economische crisis en vóór de groei van Brainport. Volgens hen sluiten die plannen niet meer aan op de werkelijkheid van 2025, waarin andere uitdagingen: woningbouw, monumentenzorg en de groene leefomgeving nadrukkelijk meespelen. “Het gaat ons om de vraag of de doelen van toen nog wel de doelen van nu moeten zijn,” schrijven de raadsleden.

'Aquaduct niet nodig om doorstroming te verbeteren'

In het Oirschotse debat is het vraagstuk over het aquaduct onder het Wilhelminakanaal al jarenlang de inzet. Bewonersgroepen zoals Team Oirschot en het stichting a58, aquaduct in het groen hebben zich steeds hardgemaakt voor deze onderdoorgang, die leefbaarheid en verkeersveiligheid zou verbeteren. De raad verklaarde zich daarom in 2020 expliciet tegen het toenmalige voorkeursalternatief van Rijkswaterstaat. Maar afgelopen zomer liet Rijkswaterstaat opnieuw weten dat een aquaduct niet nodig is om de verkeersdoorstroming te verbeteren. Daarmee komt de gemeente in een lastige positie: de lobby voor een aquaduct is intensief gevoerd, maar zolang Den Haag die oplossing van tafel schuift, dreigt Oirschot buitenspel te staan. Wethouder Van den Biggelaar houdt de deur overigens op een kier: “Helemaal uitgesloten is een aquaduct nog niet.” Toch sorteert Rijkswaterstaat met de voorbereidingen voor een nieuwe brug feitelijk al voor op een toekomst zonder aquaduct. De huidige brug voldoet niet aan veiligheidseisen en moet uiterlijk in 2030 worden vervangen.

RWS

Voor VVD en CDA is één ding duidelijk: het initiatiefvoorstel kan niet los worden gezien van de brief die Rijkswaterstaat onlangs naar de gemeente stuurde. In deze brief werd duidelijk dat er definitief van een aquaduct werd afgezien door RWS. Wanneer het debat over de A58 wordt gevoerd moet de brief volgens deze partijen niet worden genegeerd. Daarbij wijzen beide fracties ook op andere opgaven die momenteel spelen, zoals de toekomstige ontwikkelingen in de Boterwijk en Den Heuvel. Deze projecten hangen volgens hen nauw samen met de keuzes rond de snelweg en verdienen daarom een integrale benadering.

Geen dubbele agenda

De initiatiefnemers wilden het college verbieden om gesprekken met Rijkswaterstaat te voeren over het voorkeursalternatief, om zo te voorkomen dat de gemeente stilzwijgend in de pas gaat lopen met het besluit van RWS. “Op twee borden schaken is ongewenst,” vinden zij. Om kans te maken op een meerderheid moet het voorstel worden aangepast en zal men de brief van RWS moeten koppelen aan het voorstel. Dan zal het initiatiefvoorstel wederom van de hele raad zijn. En precies die brief staat wél op 23 september op de raadsagenda. Zo kan de raad duidelijk maken dat zij de analyse van Rijkswaterstaat niet klakkeloos accepteert, maar ook zeker niet naast zich neerlegt. Eén ding is zeker: de gemeenteraad in elk geval nog niet aan een eindbeslissing toe, maar begint het debat met de brief van Rijkswaterstaat als nieuw ijkpunt.