De grote opkomst deed een ieder verassen op een toch ietwat frisse 5 mei tijdens de opening van het Maria en Hoop jaar in de Sint -Petrusbasiliek van Oirschot. Tijdens deze gelegenheid werd de traditie van 'het kaarsje aansteken bij de kapel van Maria van de Heilige Eik' officieel als eerste op de inventaris van het Immaterieel Erfgoed geplaatst van de gemeente Oirschot. Onze gemeente loopt met de start van een officiële immateriële erfgoedlijst voorop in Nederland.
door Marcia Engelander - van den Wittenboer
Stipt om 11 uur maakt het gilde O.L.V. Broederschap zijn opwachting door de kerk in vol ornaat. Het geluid van de trommels is oorverdovend en laat bij iedereen een diepe indruk achter. In het kader van het Heilig Jaar in Rome is vanaf 5 mei het themajaar Maria en Hoop van start gegaan. Theo Kralt, adviseur Erfgoed en Monumenten, vertelt dat de gemeente Oirschot de afgelopen jaren veel aandacht heeft gegeven aan het cultuur en erfgoedbeleid. "Vandaag gaat het om immaterieel erfgoed. Dit zijn levende tradities. De Maria-traditie springt eruit. Een klein kaarsje opsteken bij Maria van de Heilige Eik wordt in verschillende onderzoeken gekozen met grote voorsprong. Een traditie die belangrijk is voor de identiteit van Oirschot", zo vertelt Kralt. De betekenis van Maria is groot in Oirschot. Op verschillende plekken, niet alleen bij de Heilige Eik, wordt Maria vereerd. Mede daarom heeft men gekozen voor het thema Maria en Hoop.
Inventaris
Sinds 2012 wordt het immaterieel erfgoed beschermd in Nederland dat vast is gelegd in het Unesco verdrag. Oirschot voert het landelijke beleid uit op gemeentelijk niveau, hetgeen uniek is. Door het aanleggen van de Inventaris Immaterieel Erfgoed legt de gemeente haar erfgoed vast en zichtbaar. Pastoor Felie Spooren en cultuurwethouder Joep van de Ven hebben het certificaat ondertekent waarmee de traditie van het kaarsje aansteken bij Maria van de Heilige Eik officieel tot het immaterieel erfgoed van Oirschot behoort. Rond de 150.000 mensen steken ieder jaar een kaarsje aan bij de kapel van Maria van de Heilige Eik. De inwoners van Oirschot gaven aan hier een plek van steun en rust te vinden. In 2023 kozen de inwoners van onze gemeente deze traditie als belangrijkste om te behouden. Door officieel deze traditie vast te leggen als eerste op de inventaris van het Immaterieel Erfgoed blijft het voorgoed bewaard.
Vrede
Ineke Strouken, oud -directeur van het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland, heeft voor de gemeente Oirschot de nota immaterieel erfgoed geschreven en vertelt enthousiast over het jubeljaar; een heilig jaar waarin de basilieken gevraagd is iets extra's te doen om de band met het geloof aan te halen. Daarnaast bestond het Boterkerkje om en nabij de 900 jaar en is de traditie van het 'kaarsje aansteken' gekozen. Deze drie dingen hebben gezorgd voor de keuze van het themajaar. "Bij de identiteit van Oirschot hoort de Mariaverering. Daarom willen we moeder Maria in dit bijzondere jaar in het zonnetje zetten", vertelt Strouken, "Maria van de Heilige Eik is onze hoop. En op 5 mei omdat we hopen natuurlijk met zijn allen dat er eindelijk vrede komt. Want we snappen van binnenuit hoe bijzonder het is dat we al zo lang vrede hebben gehad."
Activiteiten
Op verschillende plekken in Oirschot zijn er activiteiten rondom het thema 1000 jaar Mariaverering in Oirschot en de Beerzen. Tot 1 februari kun je de Maria & Hoop tentoonstelling bezoeken in Museum de Vier Quartieren. Op meerdere dagen wordt een creatief Living Lab georganiseerd waarbij bezoekers op creatieve wijze hun invulling kunnen geven aan het thema Maria. Tot eind augustus kun je de tentoonstelling over Maria van de Heilige Eik bekijken in de Sint-Petrusbasiliek. En daarnaast zijn er elke dinsdag en donderdag in mei speciale Mariavieringen bij de Heilige eik om 19 uur. Meer informatie over het themajaar kun je bekijken op http://www.visitoirschot.nl/maria