Mens en natuur zijn van elkaar vervreemd. Achter elke boom schuilt een wolf, zweefvliegen steken omdat ze op een wesp lijken en zo zijn er nog wel meer diep gewortelde overtuigingen te vinden. In 99 van die gevallen blijkt het onzin maar toch zijn er enkele beestjes, ook in Oirschot die het met genoegen voorzien hebben op ons of onze huisdieren. En dan denk ik niet alleen aan gezellig zoemende steekmuggen die onze wel verdiende slaap verstoren.
Echte bloedzuigers bijvoorbeeld. Geen insect maar familie van de ringwormen waar de regenworm ook bij hoort. In tropische regenwouden heeft uw columnist er vele van zijn enkels gehaald terwijl zijn sokken rood kleurden van het rijkelijk stromende bloed. Onze Oirschotse bossen zijn veel te koud voor deze warmte minnaars. Lang geleden kwamen er in drinkpoelen voor vee wel medicinale bloedzuigers voor maar die zijn uiterst zeldzaam geworden. In de Middeleeuwen werden ze gebruikt voor de uiterst ongezonde praktijk van het aderlaten. Ziekten zouden veroorzaakt worden door een verkeerde balans van vloeistoffen in het lijf en dat werd drastisch aangepakt door bloedzuigers een fijne maaltijd te bieden. Dat de patiënt vervolgens verzwakt achterbleef lag uiteraard niet aan meneer de geneesheer. In sloot en plas komen diverse andere, kleinere, bloedzuigers voor die het voorzien hebben op vissen en slakken.
Hoewel de regendaas maar een grijs stekend mormel is zijn de verwante horzels voorzien van schitterende ogen. Voor hun is een mens een welkome aanvulling op hun dagelijkse bloed behoefte maar gelukkig gebruiken ze ons niet als levende broedkamer. Paardenhorzels en runderdazen zijn wat dat betreft berucht. Dames steekmuggen halen hun maaltijd op dezelfde manier, steken, bloedverdunner inspuiten en slobberen maar. Zij hebben uw bloed nodig om voldoende eiwitten binnen te krijgen voor het afzetten van hun eieren. Heren steekmuggen hebben liever wat nectar, bloed vinden ze maar niks. Knutjes zijn ook vliegen maar die bijten in plaats van steken. Een klein wondje maken en het uitstromende druppeltje bloed is hun diner. De meest bizarre bloedzuigende vliegen zijn de luisvliegen die gelukkig vrijwel nooit met ons in aanvaring komen. De dames baren geen eitjes of levende larfjes maar een reeds verpopt jong insect. Deze worden keurig bij een passende gastheer afgeleverd. Bijvoorbeeld in een zwaluwnest of een plaats waar reeën slapen.
Vlooien en luizen zijn weer twee andere groepen enge bloedzuigers. De mensenvlo komt bij ons nauwelijks voor, katten- en hondenvlooien willen wel eens overspringen en bijten maar hebben daar niets aan. Alleen op hun gastheer / gastvrouw kunnen ze zich voortplanten. Luizen zijn een eigen groep gespecialiseerde en platte insecten. We hebben er twee die graag de mens opzoeken. Hoofdluizen kent iedereen, schaamluizen zijn veel zeldzamer. Biologen vermoeden dat deze twee nauw verwant zijn en de laatste zich aangepast aan onze gewoonte om meestal gekleed rond te lopen. Bedwantsen worden wel eens verward met vlooien maar zijn er totaal niet aan verwant. Wat de naam al aangeeft, het zijn gespecialiseerde en ook nog eens kleine wantsen met verwanten zoals het bekende bootsmannetje in de sloot of de vuurwants op o.a. lindebomen. Mensen zijn niet de enige zoogdieren met een eigen bedwants, diverse vleermuizen en ook zwaluwen hebben er een aantal.
En dan zijn er nog teken. Geen insecten maar spinachtigen waarvan de meeste een ander dieet hebben dan bloed. Schapenteken en een paar andere soorten zien ons echter graag als wandelend voer. Helaas brengen ze geregeld ziekten als Lyme over en zijn daarmee de meest gevreesde bloedzuigers.
Om al deze monsters goed op naam te brengen zal het onderzoeksinstituut EIS / Naturalis binnenkort een geïllustreerde (online) tabel publiceren.