Nu de huidige uitbaters Ambacht BV van De Kerk Oostelbeers hebben aangekondigd er in april mee te stoppen dient zich de vraag aan: hoe nu verder? De oude combinatie van commerciële exploitatie en een ruimhartige dorpshuisfunctie lijkt niet toekomstbestendig genoeg. Ook potentiële nieuwe uitbaters lopen daar tegenaan. Er lijkt in het dorp én bij Stichting Dorpshuis Oostelbeers de intentie om met meer vrijwilligersinzet het financiële plaatje voor de stichting én voor nieuwe uitbaters interessanter te krijgen. Op 6 januari bood een informatieavond zicht op de zorgen en op mogelijke opties. Vertegenwoordigers van dorpshuizen in de regio deelden hun succesverhalen.

door Rens van Ginneken

De Kerk Oostelbeers vervult sinds de opening in 2017 een onmisbare functie. Niet alleen voor Oostelbeers, maar ook voor Middelbeers en Westelbeers. Met de huidige stand van zaken in de Beerse horeca is De Kerk vaak qua grootte en faciliteiten de enige optie voor bijvoorbeeld een ruim opgezette uitvaartdienst of grotere evenementen. Maar de huidige uitbaters Erik en Marrick van Ambacht BV concludeerden vorig jaar al dat de omzet niet meer echt in lijn lag met de exploitatiekosten. Dat komt bijvoorbeeld door de sterk gestegen energieprijzen en fors gestegen personeelskosten, maar ook omdat de dorpshuisfunctie hen verplicht om veel ‘uren te maken’, waar te weinig opbrengsten tegenover staan.

Bruikbare informatie

Het moet gezegd: de organisatie van deze avond door Stichting Dorpshuis Oostelbeers zit prima in elkaar. Met presentaties van één van de nieuwe potentiële uitbaters Mark van der Bruggen en presentaties door woordvoerders van andere dorpshuizen in Esbeek en Biest-Houtakker en een zeer transparante schets van de huidige stand van zaken door Ruud van Herk van de stichting is er al veel bruikbare informatie voor de toehoorders om eens op te ‘kauwen’.

Zorgen over het vervolg

Met zo’n 130 aanwezigen kan er gesproken worden van een zeer goede opkomst. “Het leeft wel, zo te zien. Het lijkt wel Beers’ Gebuurt”, zo grapt presentator van de avond Bart Mourits. Onder de aanwezigen zijn dorpsbewoners uit alle Beerzen en vertegenwoordigers van allerhande organisaties die met enige regelmaat gebruik maken van De Kerk. Zij zullen ongetwijfeld ook de nodige zorgen hebben over het vervolg, als de huurovereenkomst al in april afloopt. Ruud van Herk toont dat er veel moois en waardevols gebeurt in De Kerk, maar de cijfers liegen er niet om: onderhoudskosten en hypotheek (gestegen rente) op het gebouw zijn stevige kostenposten en de coronajaren hebben er financieel ingehakt. De zonnepanelen drukken de energiekosten, maar de saldering daarvan stopt in 2027. Ook volgt Oostelbeers de landelijke trend, waarbij men minder frequent naar het café gaat. De gemeente heeft in 2017 eenmalig 750.000 euro gesponsord, maar draagt sindsdien – zoals overeengekomen - verder niet meer bij: ‘eigen broek ophouden’ dus. De huuropbrengsten vanuit de uitbaters dekken een flink deel, maar zij gaan er dus mee stoppen.

Hoe krijg je de cirkel rond?

Oostelbeerzenaar Mark van der Bruggen was zeer geïnteresseerd om het pand te gaan huren voor trainingen. “Om er ook een café bij te runnen was aanvankelijk niet bij mij in beeld, maar ik stond er toch wel voor open. Maar zoals de zaken nu liggen, met een dagelijkse dorpshuisfunctie erbij en de daarbij horende kosten, levert het volgens mij geen solide businessmodel op. Het potentieel vanuit de Beerzen voor een café is volgens mij niet groot genoeg om het geheel dekkend te krijgen. Daarom denk ik dat we eerlijk de discussie in moeten gaan, met als centrale vraag: hoe kunnen we de cirkel wél rondkrijgen?”

Succes bij de buren

Woordvoerders Corry Priems en Piet Verhoeven namens respectievelijk Café Ome Toon/’t Gebint in Biest-Houtakker en Piet Verhoeven van Schuttershof in Esbeek presenteren beiden succesvolle initiatieven in hun dorpen. De sociale functie in Biest-Houtakker is inmiddels ver uitgewerkt in een concept waarin bijvoorbeeld basisschool, kinderopvang, gymzaal, café, huiskamerfunctie, kookpunt, seniorennetwerk en repaircafé allemaal harmonieus samengaan en elkaar versterken. Er wordt veel georganiseerd aan activiteiten: het leeft er dus echt. In Esbeek is het initiatief echt vanuit het dorp gekomen, toen de laatste kroeg er dreigde te verdwijnen. Het fundament werd gelegd met het uitgeven van certificaten, waarvan de inleg tonnen opleverde. Daarnaast is het café dagelijks open en dat draaide de laatste jaren zeer goed. Toch hebben ze in Esbeek en Biest-Houtakker ook de nodige trubbels gehad en soms nog. Ook daar waren de coronajaren bijna desastreus en in Biest-Houtakker kunnen ze rekenen op een ploeg van maar liefst 110 (!) vrijwilligers op een bevolking van duizend, maar het spook van de vergrijzing dreigt ook daar. In Esbeek was de ‘omzet nooit een probleem’, maar de almaar stijgende kosten dreigden wel een echt issue te worden. Een ‘wij-gevoel’ creëren en een fiks legertje vrijwilligers zijn essentieel gebleken voor de levensbestendigheid.

Grote zaal hard nodig voor de Beerzen

Een mooie inspiratiesessie al met al. Hoe zit dat dus in Oostelbeers? Is de betrokkenheid en de wil om er als inwoners óók de schouders mee onder te zetten groot genoeg? Een rondje stellingen/vragen met groene (‘Eens’) en rode (‘Oneens’) kaartjes moet duidelijkheid scheppen. Zelf een bijdrage leveren – financieel of als vrijwilliger – aan de dorpshuisfunctie scoort bijna 100% groen. Een dorpshuis dat alleen nog open is bij activiteiten levert overwegend rood op. Uit het vragenrondje wordt ook duidelijk dat er wel consensus is over de onmisbaarheid van een grote zaal als De Kerk voor Oost- West- en Middelbeers. Uit de zaal klinken geluiden als ‘Samen moeten we het toch voor elkaar krijgen’, ‘We zien aan de presentaties uit de andere dorpen dat het ook verrekte leuk kan zijn’ en ‘We moeten wel zorgen dat we voor onze evenementen de samenwerking zoeken met bijvoorbeeld professionele licht- en geluidmensen, zoals we dat met de uitbaters Erik en Marrick ook gewend waren.’ De avond wordt door Ruud van Herk afgesloten met het verzoek om op kaartjes reacties en vragen achter te laten voor de stichting, maar graag óók aanmeldingen voor een stukje vrijwillige inzet.

Actief vrijwilligers werven

“Onze voorkeur ligt echt bij het vinden van een nieuwe uitbater voor De Kerk, die huurinkomsten zijn gewoon onmisbaar om alle kosten te kunnen dekken. Maar we moeten toch naar beduidend meer inzet van vrijwilligers, om het voor een nieuwe uitbater interessant en rendabel te houden”, vertelt Peter Robben van de stichting na de avond. “Voor de grotere evenementen als carnaval en de Sint-shows heb je echt een professionele uitbater nodig, maar bij kleinere gelegenheden zoals de Mindervalidendag kunnen we het wellicht prima met vrijwilligers af.”

De factor tijd

Hij vervolgt: “We hebben goede hoop dat we weer een nieuwe uitbater vinden, maar de factor tijd begint wel mee te spelen natuurlijk. April komt snel dichterbij. We hebben met Erik en Marrick afgesproken dat zij op de gebruikelijke manier de agenda blijven vullen. Bij de overdracht naar een nieuwe uitbater moeten er dan afspraken worden gemaakt over wie wat zal doen. Ik heb daar wel vertrouwen in en Marrick en Erik hebben hun taken voorheen ook altijd naar volle tevredenheid uitgevoerd.”

Hij besluit: “We merkten op de informatieavond dat de dorpshuisfunctie van De Kerk echt gedragen wordt, maar er moet nu snel iets gebeuren. Het actief benaderen van mensen voor vrijwilligerswerk is nu in volle gang. Inmiddels heeft dat tientallen vrijwilligers opgeleverd.

Het weekblad blijft de ontwikkelingen bij De Kerk Oostelbeers volgen.