Het verlies van een kind laat diepe sporen na. Gemis en verdriet: daar staat geen termijn op. Die gevoelens mógen er zijn, naast de mooie herinneringen die je meedraagt. Op Wereldlichtjesdag Oirschot, op zondag 8 december in De Stoelendans, is er een moment om samen met andere ouders en geliefden stil te staan bij de kinderen die gemist worden. Om te gedenken, te voelen en te eren. Jan Mercx uit Oirschot gaat er zeker heen. Samen met zijn echtgenote Margreet vertelt hij het verhaal van hun dochter Katrien, die in 2020 overleed.
door Rens van Ginneken
Het eerste wat in Jan Mercx opkomt als hem wordt gevraagd hoe hij zijn dochter Katrien zou omschrijven: “Ze was altijd begaan met haar medemens. Ze vond het fijn als ze mensen kon helpen. Dat zal zeker meegespeeld hebben bij haar keuze voor de kinderfysiotherapie.” Hij vervolgt, met een glimlach: “Ze was ook sportief, ze was een fanatieke hockeyster, net als haar vader. Ook nam ze de coaching van een jeugdteam op zich en ze genoot daar enorm van.”
Van kerngezond naar doodziek
Katrien Smetsers – Mercx was een gezonde, sportieve vrouw in de bloei van haar leven, toen er eind 2019 borstkanker bij haar werd geconstateerd. “Ik schrok enorm. Er volgde een heel medisch traject met een borstverwijdering, chemokuren en bestraling, maar het was al snel duidelijk dat het echt slecht was”, vertelt Jan. Zijn echtgenote Margreet: “Ik heb toch nog vrij lang het idee gehad dat het nog goed kon komen. Maar dat was helaas niet zo, het ging steeds slechter. Vervolgens is onze Katrien al op 23 januari in 2020 overleden, ze was nog maar 46.”
Gedragen door de omgeving
Het ziekbed en het overlijden van hun dochter kunnen ze zich nog goed herinneren. Opvallend in hun verhaal is dat er te midden van het grote verdriet ook warmte en grote genegenheid werd gevoeld. “We voelden ons toch vaak gedragen door onze omgeving. De laatste periode lag Katrien in haar eigen huis, in haar eigen bed. Er kwam veel bezoek. Er lag een legpuzzel in de kamer en we merkten dat het voor het bezoek fijn was dat ze daarmee even bezig konden zijn als ze niet zo goed meer wisten wat te zeggen. Op zeker moment hebben haar echtgenoot Joost en zijn broers Katrien nog met rolstoel en al de trap af gedragen”, aldus Margreet. Jan: “Er waren natuurlijk heel moeilijke momenten. Het laatste wat je als ouder wilt is dat je achter je eigen kind aan moet lopen op het kerkhof, dat is vreselijk. En dat Katrien nog zó graag haar dochters Fiene en Jans had zien opgroeien: dat was ook heel hard… Wij waren bij haar overlijden, aan haar eigen bed, samen met Joost, Katriens zus Charlotte en haar man en Katriens peettante. Het is misschien gek om te zeggen, maar op één of andere manier was het toch fijn om er op dat moment ook te kunnen zijn voor haar. Dat voelde goed en warm.” Margreet knikt. “Katrien was zó flink. Op zeker moment hebben we gezegd: het is goed Katrien, laat maar los.”
Applaus in de basiliek
Ook de uitvaartbegeleiding van Berdien van de Ven maakte dat ze – naast het grote verdriet – toch een goed gevoel overhielden aan de periode rondom Katriens uitvaart. “Berdien deed het echt geweldig”, vertelt Jan. “Als het mijn tijd is, zou ik graag willen dat zij er dan weer is.” Margreet: “Het was op zeker moment zo mooi en ontroerend dat Fiene en Jans allebei thuis op een knie zaten bij Berdien. Er was heel veel mogelijk om de dienst echt persoonlijk te maken. Ze heeft ook nog geholpen met de necrologie die Jan in de kerk voorlas.” Jan peinst even. “Het was niet makkelijk, dat voorlezen. Toch lukte het me dankzij de steun die ik voelde. Pas toen het applaus kwam in de bomvolle Sint-Petrusbasiliek brak ik. We merkten dat anderen ook veel verdriet hadden om het overlijden van Katrien. Dat gaf op een bepaalde manier toch troost. Ik heb weleens meegemaakt dat ik een goede bekende tegenkwam op straat en dat deze zich blijkbaar zo ongemakkelijk voelde, dat hij me ontliep. Dat vond ik wel moeilijk: je hoeft niet perse een heel gesprek aan te knopen. Een eenvoudige ‘boks’ is ook al goed natuurlijk. Toch voelen veel mensen wel met je mee. Als ik Katriens graf bezoek, komen er vaak mensen naar me toe om me een hand te geven. Dat doet echt goed. En wat ook mooi is: de vriendinnen van Katrien komen nog elk jaar op haar verjaardag bij Joost en de kinderen op bezoek.”
Lastige momenten
Jan vervolgt: “We hebben veel en goed contact met Joost. Hij neemt het sacrament van het huwelijk heel serieus en zegt: nu is het mijn taak om onze kinderen zo goed mogelijk groot te brengen. Wij ondersteunen hem daar natuurlijk graag bij en ze komen vaak hier. Dat voelt goed.” Soms zijn er hele lastige momenten, zo erkent Margreet. “Er komen geregeld momenten voorbij, zoals feestelijkheden met de kinderen, waarbij je denkt: ach Katrien, kon je hier nog maar bij zijn. Of het oneerlijk is? Zo voelt het soms wel hoor. Ik weet wel dat het geen zin heeft om zo te denken, maar zo hoort het natuurlijk niet te gaan.”
Aandacht voor mensen
Er komen nog veel mooie herinneringen aan Katrien voorbij: de lunchtrommeltjes van de kinderen waar ze vaak veel werk van maakte, de webwinkel die ze had opgezet, hoe heerlijk ze kon koken, hoe ze ooit spontaan in gesprek raakte met Herman van Veen over zijn schouderprobleem en hoe ze genoot van het carnaval. “En van het jeugdteam dat ze coachte uiteraard”, aldus Margreet. “Ook toen ze al hartstikke ziek was, stond ze nog langs de lijn om aan te moedigen. Dat ze enorm werd gewaardeerd door de hockeyclub, bleek wel uit het feit dat ze nog postuum tot erelid is benoemd.” Jan knikt. “Ze genoot van het leven en heeft voor veel mensen iets kunnen betekenen. Iemand vertelde me dat Katrien haar kindje nog had leren lopen. Ze had veel aandacht voor mensen en we horen daar nu nog veel positieve dingen over. Dat doet ons echt goed. En soms weet je het even niet, of zit je in de put en dan vraag ik aan Katrien: help eens! Op één of andere manier is ze zeker nog ergens. Katrien leeft voort: in ons. Eén van haar dochters zei laatst dat ze graag verloskundige wil worden, zodat ze ook kindjes kan helpen, net als mama. Hoe mooi is dat!” Margreet besluit: “Er gaat geen dag voorbij zonder aan Katrien te denken.”
Iedereen die zich op wat voor manier dan ook betrokken voelt bij een overleden kind of diens ouders, is van harte welkom om Wereldlichtjesdag Oirschot op zondag 8 december bij te wonen in De Stoelendans. Aanmelden voor het voorlezen van een naam kan vanaf november via de website. Ontvangst 18.15 uur, aanvang 18.45 uur.