De term NAH komt de laatste tijd steeds meer in het nieuws. Het staat voor Niet-Aangeboren Hersenletsel, ontstaan door bijvoorbeeld een ongeluk of een beroerte. Het gaat hierbij om schade aan de hersenen na de eerste maand na je geboorte. Nienke de Vries (63 jaar) en Lia Westdorp (59 jaar) hebben beide NAH en hierdoor met veel dingen rekening te houden.

door Marcia Engelander - van den Wittenboer

"Het is voortdurend opletten dat je niet over je eigen grenzen gaat", zegt Nienke, "Je wil zo graag van alles doen, maar het kan gewoon niet." En Lia vertelt; "Ik heb het jaren lopen verdoezelen, maar daar heb ik uiteindelijk alleen mezelf mee gehad."

Er bestaan twee vormen van Niet-Aangeboren Hersenletsel; traumatisch en niet-traumatisch. Wanneer je gevallen bent of een klap op je hoofd hebt opgelopen spreek je van een traumatisch hersenletsel. Alle andere gevallen zijn ziekteprocessen die zijn ontstaan in je eigen lichaam; een beroerte, hersentumor, herseninfarct, hersenvliesontsteking of zelfs door de ziekte van Lymne. Beide dames zijn op verschillende manieren aan hun NAH gekomen. "Door een flinke val", legt Nienke uit. "Gestruikeld en met mijn volle gewicht op mijn hoofd terechtgekomen." Bij Lia is het door een herseninfarct dat zij al op jonge leeftijd kreeg. Ze hebben elkaar leren kennen tijdens de lotgenotengroep NAH en hebben veel steun aan elkaar en alle anderen.

Plannen

Beide hebben hun hele leven moeten omgooien en hun plannen voor de toekomst zien veranderen. Nienke had een drukke baan in Utrecht. Daarnaast had zij een volle agenda met sporten en bridgen. "Ik moet nu alles van te voren plannen, ik weet dat ik mijn rust moet pakken", legt Nienke uit, "Je ziet het niet aan de buitenkant bij ons." Nienke vertelt dat als zij een afspraak inplant, een week ervoor én erna al rekening moet houden dat ze haar rust neemt. Lia vindt het ook vervelend om uit te leggen aan mensen dat zij soms wel iets kan en dan opeens niet meer. "Het is zo verschillend per dag, de ene dag gaat het goed en dan kan ik meer doen. Maar morgen kan dat zomaar anders zijn en dan moet ik echt bijkomen dagen lang."

Symptomen

De 'onzichtbare' symptomen van NAH uiten zich in het hebben van geheugenproblemen, vermoeidheid, last van overprikkeling, concentratieproblemen, hoofdpijn en duizeligheid. De klachten verschillen van persoon tot persoon maar over één ding zijn beide dames het eens. Het hele leven neemt een andere wending en daar moet je een goede balans in zien te vinden. Lia heeft veel steun gehad aan haar man. "Met drie nog kleine kinderen die ook rekening moeten houden met een moeder die wat meer rust nodig heeft. Het is gelukkig altijd goed gegaan en ik ben ontzettend trots op mijn kinderen en hoe zij hierin staan." Lia wilde voordat zij haar herseninfarct kreeg terug de zorg in. En was ook blij met haar rijbewijs. "Rijden heb ik nooit meer gedaan. Daar ben ik te duizelig voor en dat is gevaarlijk. Ik had graag willen werken, maar was blij als ik thuis iets kon doen."

Bewust leven

De dames zijn het met elkaar eens dat ze nu wel een stuk bewuster kunnen genieten van de dingen die zij doen. "Het heeft even geduurd. Maar het accepteren dat sommige dingen niet meer kunnen dat is eigenlijk het grootste goed", volgens Lia. Waarop Nienke haar aanvult en zegt; "Het niet meer gehaast door het leven gaan. De kleine dingen ga je echt meer waarderen dan, wanneer het wel eens lukt wat je graag wil. Het is ook hoe je er zelf mee omgaat en het vinden van een goede balans voor jezelf is het belangrijkste." Voor geïnteresseerden wordt er een thema-avond georganiseerd. Woensdag 27 november kun je deze bijwonen in de Stoelendans. De toegang is gratis. De zaal is geopend vanaf 19.00 uur.