Toeval bestaat niet en dat bleek vorige week maar weer eens. Als onbetaalde columnist werk ik meestal in een redactioneel isolement. Teksten en foto’s worden in grote dank aanvaard, maar van enig overleg met de redactie is slechts zelden sprake. En dan lukt het toch om met mijn column Gezwam aan te sluiten op de grote foto actie “Op een grote paddenstoel” van ons roemruchte huis-aan-huis blad. Eenendertig foto’s op pagina 22 en 23 van het Oirschots Weekjournaal van woensdag 30 oktober, wat een geweldig mooi overzicht van al dat gezwam, wat nu van berm tot bos te bewonderen is. In de digitale versie zijn er nog veel meer te zien. Sommigen uitgebreid met naam en zelfs met informatie over de leefwijze, andere alleen met een onderschrift waaruit stille bewondering spreekt.
Neem nu eens “Natuurwonder”. Een prachtige opname van een grote parasolzwam, recht van onderen genomen. De inzender is onbekend net als de locatie maar deze juweeltjes zijn op veel plaatsen te zien. Niet in het donkere bomenbos maar gewoon in een niet al te sterk bemeste wei of ruige berm. Met hun soms wel twintig centimeter lange stelen zijn ze niet te missen. Daarboven stond een foto van Milan. Zeven lentes jong en nu al op paddenstoelenjacht. Hij vond de grote sponszwam. Zo groot als een soepbord en altijd in naaldbos groeiend. Helaas is het geen gezellige jongen voor dennen en sparren. Als parasiet dringt hij met zijn schimmeldraden de wortels binnen en na een paar jaar zijn alle houtvaten verstopt en zal de boom afsterven. Voor de spons geen probleem, dood hout lust hij ook.
Als ecoloog werd mijn oog uiteraard meteen getrokken door de poederzwamgast. Een bizar klein zwammetje die het in een paart dagen presteert om bovenop een andere paddenstoel te ontkiemen, uit te groeien en sporen te vormen. Zoals op de foto goed te zien is heeft dit zwammetje een voorkeur voor de grote hoeden van de grofplaatrussula. Veel algemener is de knopschimmel. Wel veel kleiner en altijd groeiende op de kleine paddenstoeltjes uit het grote geslacht mycena. In elk bos staan de vaak bruin of grijs gekleurde hoedjes wel. Even goed kijken en meestal is er wel een met knopschimmel besmet exemplaar te vinden.
Nog een leuke foto werd door Beppie Bogers ingestuurd. Een dennenappel vol met muizenstaartzwammetjes. Fraai demonstrerend dat alles in de natuur opgeruimd wordt. Zodra de zaden door de wind meegenomen zijn mag de dennenappel terug in de kringloop. Helaas is het ding niet te eten. Hard, taai en vooral houtig. En juist dat is voor niets ander dan paddenstoelen te verteren. In ons land hebben we twee zwammen die helemaal blij worden van dennenappels. Naast deze is er het oorlepeltje. Onder het kleine hoedje geen plaatjes maar stekels waartussen de sporen gevormd worden.
Zo zit achter elke paddenstoelen foto wel een schimmelig verhaal. Van vliegenzwammen in een gelukkig huwelijk met hun eigen boom tot prachtvlamhoeden die de boom na zijn dood terug laat keren in de kringloop. Van porseleinzwammen die alleen op beuk groeien tot de peervormige stuifzwam die organisch materiaal in de berm verteerd. Tot aan de eerste vorst kunt u er nog van genieten.