Toen in 1799 de Protestantse gemeenschap van Oirschot de grote kerk moest overdragen aan de katholieke meerderheid, ging zij de verwaarloosde Mariakapel inrichten als kerk. Al snel werd een orgel gemist. Voor 540 gulden is toen een klein tweedehands orgel aangeschaft dat dienst had gedaan in Delft en rond 1750 was gemaakt door de Middelburgse orgelbouwer Ludovicus De Backer.
Eind jaren ’60 is het orgel gerestaureerd door de firma Van Vulpen uit Utrecht, maar meer dan een halve eeuw later bleek het orgel opnieuw aan restauratie toe. Stichting “Het Boterkerkje” is toen op zoek gegaan naar sponsoren, zowel lokaal als landelijk. Toen het benodigde bedrag bijeen was vergaard, kon dezelfde firma, inmiddels Elberste & Van Vulpen Orgelmakers, het karwei ter hand nemen. Het orgel werd daartoe geheel gedemonteerd en meegenomen naar Utrecht.
Naast herstel en schoonmaak zijn er twee belangrijke ingrepen gedaan. Op de eerste plaats zijn de balgen hersteld, waardoor de elektrische windmachine overbodig werd. Daarnaast heeft het De Backer orgel weer zijn oorspronkelijke middentoon stemming gekregen. Om dat te bereiken moesten tal van later ingekorte pijpen weer verlengd worden. Het orgel is inmiddels teruggeplaatst in het kerkje en kenners hebben bevestigd dat het mooier klinkt dan ooit.
Verschillende organisten
Om de her-ingebruikname van het orgel te vieren organiseert Stichting “Het Boterkerkje” op 1 september een orgeldag. Het programma begint om 15.00 uur. Drie organisten zullen hieraan hun medewerking verlenen: Wim Diepenhorst van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE); Siep Weiland, organist van de Protestantse Kerk te Best, Oirschot en de Beerzen, en Peter van Dijk, organist en medeoprichter van het College van Orgeladviseurs Nederland (CvON). Daarnaast zullen Adjan Smitsman, directeur van restauratiebedrijf Elbertse & Van Vulpen Orgelbouwers, en Peter Blees, schrijver van “Meer dan een gebouw” over de geschiedenis van het Boterkerkje, kort ingaan op de restauratie en op orgelbouwer De Backer.
Er zijn nog enkele stoelen onbezet. Liefhebbers die deze middag graag bijwonen kunnen een mail sturen naar info@hetboterkerkje.nl , op basis van wie het eerst komt, het eerst maalt. De toegang is gratis.